Vingerafdruk van verlies!

Dit is alweer de 4e blog over de gevolgen van jong ouderverlies. In mijn opleiding aan “Land van rouw’, ben ik met dit thema aan de slag gegaan. Wat heeft de opleiding me veel gebracht. Ik heb geleerd mijn hoofd uit te doen en de reis van mijn hoofd naar hart en gevoel verder te maken. Een groot cadeau aan mezelf, mijn gezin en de mensen om heen. Eens leerde ik dat gevoel het meest bedrieglijke is dat er bestaat.
Tja, dat kan ik nu weerleggen. Wat is het een mooi gegeven om juist ook met hoofd, hart en gevoel je weg te vervolgen.

Vingerafdruk

Heb je wel eens goed naar je vingerafdruk gekeken? Zoveel lijntjes, rondjes en bewegingen op 1 vinger. En dat voor iedereen verschillend. Per persoon uniek. Ongelooflijk bijzonder om daar eens even bij stil te staan. Manu Keirse heeft eens beschreven dat een rouwproces is als een vingerafdruk. Voor iedereen uniek. Ja, er zijn boeken over geschreven en fasen en modellen bedacht. Handig om kennis van te hebben. En toch..uniek! Jouw eigen proces zo uniek, dat luistert nauw voor jezelf en de mensen om je heen.

Gezonde, trauma en overlevingsdeel

Als ouders in de rouw zijn dan is de ouder niet volledig beschikbaar. Het verlies van nu kan dan ook nog zo raken aan het verlies van toen. Ieder mens heeft een eigen stapel van verlies. Ouders en verzorgers moeten van alles uit de kast halen om te overleven. Dit is wat kinderen zien van hun ouders. Ze passen zich aan omdat ze niet anders kunnen. Ze zijn onderdeel van het systeem. In het geval van jong ouderverlies ook zo het familietrauma. Het verlies (welke vorm dit ook kent, bijv. echtscheiding, overlijden, verlies door misbruik etc.) kan ervoor zorgen dat het kind tijdelijk vol zit in zijn/haar hoofd. Het leren op school gaat niet zo lekker. Er is letterlijk geen ruimte voor al die dingen die naast het verlies ook nog moeten. Kinderen hebben een enorme overlevingsdrang en ontwikkelen hun eigen overlevingsstrategieën. Een verliestrauma raakt zo de ziel! De enige manier om verliezen als kind tijdelijk te overleven is letterlijk soms te parkeren. Er met een grote boog omheen om door te kunnen leven.

Ontspoord

Het overlevingsdeel kent zo zijn eigen strategieën: vermijden, controleren, compenseren, creeeren van illusies en verdere afsplitsingen. De strategieën werken keihard om het leven op de rit te houden. Het overlevingsdeel is veelal de spiegel van het traumadeel. Hoe hoger de stapel van verliezen, het groter het overlevingsdeel en hoe meer overlevingsdelen er aanwezig zijn. De ziel raakt onbereikbaar. Dat is wat kinderen vaak ervaren bij een ouder en wat volwassenen aantreffen bij zichzelf. Het gezonde deel wil dat het innerlijk op orde komt! Het kan getriggerd worden. Ik was 38 en een aantal triggers zorgen ervoor dat ik van de rails raakte. Mijn overlevingsdelen werkten niet meer. Het werd tijd voor de tocht door mijn land van rouw. Door langs de gebeurtenissen terug te reizen. Te ontmoeten, te huilen, ontdooien en alsnog te doorvoelen. Een kostbare reis die me veel heeft gebracht. De overleving werkte niet meer. Hoe het wel moest had ik geen idee van. Schoorvoetend en stapje voor stapje terug.

Innerlijk kind

Volwassenen die een jong ouderverlies hebben meegemaakt dragen een jong kind met zich mee. Het doorleven is voor een gedeelte gelukt. Maar het kleine kind dat op de leeftijd van het verlies is gestopt met doorleven klopt alsnog op de deur van je hart. Het is de taak om dit jonge kind in te sluiten, te troosten, te omarmen, het alsnog te geven wat het toen zo nodig had. Om vanuit het overleven te komen tot het leren leven. Dit kleine kind heeft weet van alles wat er is gebeurd. Opgeslagen in het lichaam spreekt het een eigen taal. Het is de kunst die taal te verstaan. Er tijd voor te maken en te willen en leren luisteren.

Kijken met de ogen van je hart!

Ik kwam op deze reis veel tegen, nam afscheid van wat er was en ontmoette mezelf op een andere manier. Ik maakte contact met het kleine kind. Ik nam haar bij de hand en leerde haar troosten en geruststellen. Ik maakte contact met mijn overleden vader. Maakte een mooi plekje voor hem in huis door een foto van hem neer te zetten. En na jaren kon ik kijken. Echt kijken. Mezelf ontmoeten in de ogen van mijn vader. En langzaam kwam er lucht en ruimte. Nieuwe verbindingen. Zowel in mijn hoofd, hart en lichaam en met andere mensen. Het geslagen gat in de weg werd niet langer meer een plek waar ik met een grote boog omheen ging. Een plek die ik liever wilde vermijden en nooit meer wilde zijn. Ik kon er naar terug. En op die plek ontdekken dat daar een schat verborgen lag. Dat juist op die plek van de verwonding ook de verwondering lag. Iemand vroeg mij naar de foto uit het eerste blog. Een foto van een gat in de weg in de vorm van een hart. Waarom een hart? Juist die plek die alle gevolgen van dien heeft gehad was ook zo de plaats van waaruit andere routes zijn ontstaan. Nieuwe sporen zijn gelegd en nieuwe wegen zijn ontdekt! En iedere keer kom ik het weer tegen. Kan ik terug naar de plaats. Ik hoef er niet meer omheen, met mijn ogen dicht langs. Ik kan het zien, ik kan er bij stilstaan. Ik kan het even voelen om vervolgens weer op te staan en verder te kunnen.

Vele wegen kent het leven

Vele wegen kent het leven,

maar van al die wegen is er een die jij te gaan hebt.

Die ene is voor jou, die ene slechts. En of je wilt of niet

die weg heb jij te gaan.

De keuze is dus niet de weg, want die koos jou!

De keuze is de wijze hoe die weg te gaan.

Met onwil om de kuilen en de stenen,

met verzet, omdat de zon een weg die door de ravijnen gaat

haast niet bereiken kan.

Of met de wil om aan het einde van de weg milder te zijn, en wijzer,

dan aan het begin.

De weg koos jou, kies jij ook hem?

Gedicht van Dag Hammarskjold in de vertaling van Hans Stolp